"Việc giải quyết tình trạng khẩn cấp quốc gia không phải là điều mà các thẩm phán không do dân bầu quyết định. Tổng thống Trump đã cam kết đặt lợi ích nước Mỹ lên trên hết. Chính quyền sẽ tận dụng mọi quyền hạn trong tay để đối phó với cuộc khủng hoảng này và đưa nước Mỹ trở lại thời kỳ huy hoàng", phát ngôn viên Nhà Trắng Kush Desai nói sau khi Tòa án Thương mại Quốc tế Mỹ ngày 28/5 phán quyết chặn đòn thuế mà Tổng thống Mỹ Donald Trump áp với hàng loạt đối tác thương mại toàn cầu hồi tháng 4.
Tòa cho rằng chúng không phù hợp với Đạo luật Quyền hạn Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (IEEPA) năm 1977 mà chính quyền Mỹ viện dẫn. "Tòa án không thấy IEEPA trao quyền lực không giới hạn như vậy và hủy bỏ các mức thuế quan gây tranh cãi được áp dụng dựa theo đạo luật đó", tuyên bố của hội đồng ba thẩm phán nêu rõ.
Các thẩm phán nhấn mạnh bất kỳ cách giải thích nào về việc IEEPA trao quyền không giới hạn về thuế quan đều là "vi hiến". IEEPA là đạo luật cho phép tổng thống áp các biện pháp trừng phạt kinh tế trong trường hợp khẩn cấp "nhằm chống lại mối đe dọa bất thường và đáng chú ý".
Tổng thống Mỹ Donald Trump công bố bảng thuế đối ứng tại Nhà Trắng ngày 2/4. Ảnh: AFP
Khi thông báo đòn thuế, ông Trump đã viện dẫn đạo luật IEEPA, nói rằng thâm hụt thương mại của Mỹ và mối đe dọa từ các băng đảng ma túy Mexico là lý do chính đáng để áp thuế quan rộng rãi.
Tổng thống Trump ngày 2/4 công bố áp mức thuế chung 10% với 180 đối tác thương mại toàn cầu, đồng thời áp dụng thuế đối ứng cao hơn với nhiều đối tác khác gồm cả Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, ông sau đó đã tạm hoãn áp thuế đối ứng để đàm phán với từng bên.
*tiếp tục cập nhật
Thùy Lâm (Theo AFP, WSJ)